De gemeente Westerkwartier is ontstaan op 1 januari 2019 uit de voormalige gemeenten Leek, Zuidhorn, Grootegast en Marum. Daarbij is het gedeelte Middag met de dorpen Ezinge, Feerwerd en Garnwerd met de bijbehorende buurtschappen aan de gemeente toegevoegd.

Ook het werkvoorzieningschap Novatec te Tolbert is aan de gemeente Westerkwartier toegevoegd.

De gemeente dankt haar naam aan de streek die zij in de provincie Groningen beslaat; het Westerkwartier,  dat ligt aan de zuidwest kant van de provincie Groningen.

Het aantal inwoners is ongeveer 63.000. Hiermee is  de gemeente Westerkwartier de op een na grootste gemeente in de provincie Groningen.

De burgemeester, Ard van der Tuuk, is op 2 oktober 2019 aangesteld.

Op dit moment is er geen sprake van één gemeentehuis waar de ambtelijke organisatie is ondergebracht. Er zijn 5 locaties: te Zuidhorn, Grootegast, Marum, Leek en Tolbert waarvandaan gewerkt wordt.

De archieven zijn ondergebracht gebleven waar zij in het verleden gevormd zijn, dus op een van de vijf locaties. Daar kunnen ze ook bezocht worden.