Het Waterschap Noorderzijlvest is een overheidsorgaan voor veilig en duurzaam waterbeheer. Als integraal waterschap heeft het waterschap Noorderzijlvest de zorg voor het kwantiteits- en kwaliteitsbeheer van het oppervlaktewater, de zorg voor de waterkering en het vaarwegbeheer in Noord- en West-Groningen, Noordwest-Drenthe en het Friese deel van het Lauwersmeer Het waterschap Noorderzijlvest is wat de huidige taak en omvang betreft met zijn werkzaamheden begonnen op 1 januari 2000. Het is een interprovinciaal all-in waterschap met een vlaktemaat van ca. 144.000 hectare.

Dit nieuwe waterschap is ontstaan uit een fusie van het oude waterschap Noorderzijlvest en delen van waterschap Eemszijlvest, Zuiveringsbeheer Provincie Groningen en het Zuiveringsschap Drenthe. Het waterschap Noorderzijlvest beslaat grofweg de vroegere landschappen Noordenveld (provincie Drenthe), Westerkwartier, Hunsingo en Fivelingo (provincie Groningen); het strekt zich uit van Smilde (Drenthe) tot de Waddenzee en van de Bandpolder (bij Anjum, Friesland) tot aan het einde van het Eemskanaal. De hoofdtaken van het waterschap zijn de zorg voor de waterkwantiteit, de waterkwaliteit, de dijkzorg en vaarwegbeheer. De zorg voor de waterkwantiteit omvat van oudsher de afvoer van water uit het eigen gebied naar het buitenwater, in casu de aan getijdenwerking onderworpen Lauwerszee. Daar is de aanvoer van zoet water naar een strook land langs de kust ter bestrijding van de zoute kwel uit de bodem bijgekomen, alsmede de (tijdelijke) berging van water in tijden van groot waterbezwaar. Ten behoeve van de regulering van de waterafvoer en -doorvoer beschikt het waterschap over meer dan honderd gemalen, een zeer groot aantal stuwen en inlaten, alsmede dertien sluizen. De zorg voor de kwaliteit van het water richt zich in eerste instantie op de zuivering van afvalwater door middel van rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi`s), ondergrondse transportleidingen en pompgemalen. Een belangrijke neventaak is vergunningverlening aan bedrijven in het kader van de Wet Verontreiniging Oppervlaktewater en het toezicht op de lozing van verontreinigd water. De dijkzorg richt zich na de verzwaring van een groot deel van de zeewaterkerende dijk langs de Waddenzee in de jaren 1978 tot 1986 op de instandhouding en het onderhoud van de zeedijk. Het waterschap Noorderzijlvest beheert vele archieven van de ca. 220 rechtsvoorgangers, particuliere instaties, verzamelingen en persoonlijke archieven. Het oudste originele stuk dateert van 1428, maar het oudste archiefstuk in afschrift dateert van 1337.

De door het waterschap Noorderzijlvest beheerde archieven zijn te raadplegen bij het waterschap Noorderzijlvest. Zie ook onze website: http://www.noorderzijlvest.nl/organisatie/historie_archieven